Ο Δημήτριος Παπαχαραλάμπους  Γεννήθηκε στη Χόμορη Ναυπακτίας το 1895. Από την ηλικία των 12 χρόνων μετανάστευσε στην Αμερική, πτωχός αλλά αγωνιστής με την απόφαση να προκόψει με την εργασία του στη δεύτερη αυτή πατρίδα του. Το 1912 επέστρεψε προσωρινά, για να εκπληρώσει το προς την Πατρίδα του χρέος της στρατιωτικής θητείας, έλαβε δε μέρος στις μάχες του απελευθερωτικού αγώνα κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων.

            Παράλληλα με την επαγγελματική του ενασχόληση επέτυχε την πνευματική και ηθική του καλλιέργεια, στην οποία ανταποκρίθηκε, εδώ και στην Αμερική, με τις εισφορές του σε σχολεία, εκκλησίες και άξια υποστήριξης δοκιμαζόμενα άτομα, με έργα ευποιϊας.

            Έργα του εν ζωή είναι:

α) με την επιθυμία να συμβάλει, κατά το δυνατόν, στον εξωραϊσμό της πόλης μας, στην πνευματική ανάπτυξη των κατοίκων της και σε έργα κοινωνικής πρόνοιας, χρηματοδότησε την ανέγερση σε οικόπεδο, που εδώρησε ο αείμνηστος επίσης Ανδρέας Κοζώνης, κτίριο διώροφο προοριζόμενο ως εξής: το ισόγειο να χρησιμοποιείται για συγκεντρώσεις, διαλέξεις, χορούς και προβολή κινηματογραφικών ταινιών, τα από τη χρήση της έσοδα να ενισχύουν οικονομικά τη λειτουργούσα τότε Φιλόπτωχο Αδελφότητα Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, για την υποβοήθηση της φιλόπτωχης δραστηριότητάς της προς ασθενείς και άπορους μαθητές, ενώ στον πάνω όροφο θα στεγάζοντας η Βιβλιοθήκη, όλο δε το κτίριο θα είχε, κάτά τη θέληση του διαθέτη την επωνυμία ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ.

β) Χρηματοδότησε την αγορά και ανέγερση της ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΕΙΑΣ ΑΙΘΟΥΣΑΣ, η χρήση της οποίας υποκαταστάθηκε στο σκοπό, για τον οποίο προορίζεταν το ισόγειο της προαναφερόμενης Βιβλιοθήκης, η οποία σήμερα, μετά τις γενόμενες εργασίες και βελτιώσεις, καλύπτει πολυποίκιλες πολιτιστικές ανάγκες της πόλης μας.

Έτσι το πρώτο κτίριο στεγάζει σήμερα αποκλειστικά την υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας λειτουργούσα βιβλιοθήκη, η οποία έχει τον τίτλο ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ, που με τις δραστηριότητές της καλύπτει με τη δανειστική βιβλιοθήκη τις ανάγκες όλου του νομού μας και της όμορφης επαρχίας Δωρίδας.

Η Βιβλιοθήκη λειτουργεί υπό την εποπτεία Εφορείας, που την απαρτίζουν σήμερα ο Δήμαρχος, ως πρόεδρος και, ως μέλη, οι:

Η Βιβλιοθήκη, ιδρυμένη με την υπ’ αριθ. 7852/3.3.1954 συμβολαιογραφική πράξη, αποτελεί κοινωφελές ίδρυμα, το οποίο έχει εγκριθεί με το Β.Δ. της 11ης Ιουνίου 1954, ΦΕΚ τεύχος Α.

γ) Χρηματοδότησε, επίσης, την αγορά της έκτασης, στην οποία έχει ανεγερθεί το ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΕΙΟ ΣΤΑΔΙΟ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ, που καλύπτει πληρέστετα τις ανάγκες για την άθληση της νεολαίας, χρησιμοποιούμενο ακόμη, κατά τους θερινούς μήνες, για πολιτιστικές εκδηλώσεις, για τις οποιες δεν επαρκεί ο χώρος της Παπαχαραλάμπειας Αίθουσας, την οποία επιβλέπει και φροντίζει ο Δήμος Ναυπάκτου.

δ)Συνέστησε, με την υπ’ αριθ. 21.764/14-7-1960 δημόσια διαθήκη του (Πρακτικό 69/61 του Πρωτ. Μεσολογγίου) το ΙΔΡΥΜΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ και ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ με σκοπό:

-- τη συντήρηση και διατήρηση της ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΕΙΑΣ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗΣ για την κάλυψη με μουσική των εθνικών και των εορταστικών εκδηλώσεων στην πόλη μας, τη μουσική εκπαίδευση των νέων και την τέρψη των κατοίκων κατά τις Κυριακές και τις εορτές στις πλατείες της πόλης.

Για το σκοπό αυτό κατέλιπε στο Ίδρυμα όλη την ακίνητη και την κινητή περιουσία του, εκτός φυσικά αυτής που όρισε για ορισμένους κληρονόμους του, από τα έσοδα της οποίας, όπως και από τους τόκους των πάσης φύσεως καταθέσεών του θα χρηματοδοτούνται οι σκοποί αυτού. Η ακίνητη περιουσία, για την οποία γίνεται λόγος, αποτελείται από το περιβόλι στη Ναύπακτο, με τα οικήματα σ’ αυτό, και τα διαμερίσματα, τα οποία περιήλθαν στο Ίδρυμα μετά τη διανομή των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας του, που βρίσκεται στο Κολωνάκι της Αθήνας στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ, 8 τον αριθμό, συνολικής έκτασης 820,50 τ.μ.

Τα έσοδα από την ακίνητη περιουσία και οι τόκοι των καταθέσεων θα καλύπτουν τις ακόλουθες ανάγκες, όπως ο ίδιος τις προσδιορίζει με τη διαθήκη του:

- μισθός του αρχιμουσικού και μηνιαίες παροχές σε κάθε μαθητή της Φιλαρμονικής,

- αντικατάσταση και συντήρηση των οργάνων της μουσικής, τα οποία με χρήματά του αγόρασε, και των στολών των μελών της, ως και για κάθε έξοδο αναγκαίο για τη λειτουργία της,

- οικονομικές παροχές προς τον αθλητικό σύλλογο «Ο ΑΣΤΕΡΑΣ» και τον Ελληνοαμερικάνικο Σύλλογο Ναυπακτίας,

- προίκιση τεσσάρων απόρων κοριτσιών, απ’ τα οποία τα δύο από την ιδιαίτερη πατρίδα του Χόμορη και

- παροχή βοηθημάτων σε άπορες οικογένειες κατά τις εορτές των Χριστουγέννων.

Η Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος αποτελείται σήμερα από τους: σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, ως πρόεδρο, Δήμαρχο Ναυπάκτου, Διευθυντή Α΄ Γυμνασίου, Διευθυντή Υποκαταστήματος Εθνικής Τράπεζας και Πρόεδρο Εμπορικού Συλλόγου.

ε) Χρηματοδότησε ακόμη, την κατασκευή σε διάφορα επίκαιρα σημεία της πόλης μας εγκαταστάσεων πρώτης ανάγκης.

            Αυτό σε συντομογραφία υπήρξε το κοινωφελές έργο, που δημιούργησε στην πόλη μας ο αείμνηστος Δημήτριος Παπαχαραλάμπους, ο οποίος πέθανε το 1961. Ο Δήμος Ναυπάκτου, εκτιμώντας «το ασύγκριτον έργον ανθρωπισμού και φιλαλληλίας του λαμπρού τέκνου της Ναυπακτίας» τον ανακήρυξε Μεγάλο Ευεργέτη, η πολιτεία Εθνικό Ευεργέτη, εκφράζοντας δε τη βαθύτατη ευγνωμοσύνη των κατοίκων της πόλης, ονόμασε την πλατεία Λιμένος σε Πλατεία Παπαχαραλάμπους, και την οδό, που διέρχεται από την κατοικία του, σε οδό Παπαχαραλάμπους, έχει αναρτήσει τη σεβάσμια εικόνα του στο Δημαρχιακό κατάστημα και συγκρότησε Επιτροπή για την ανέγερση της προτομής του στην ομώνυμη πλατεία, την οποία σήμερα κοσμεί, η δε μνήμη του ζει στις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη όλων των Ναυπακτίων.

8/8/2000