Ξύλινα σκάφη στην αχλύ της Μνήμης και του ονείρου.

Γιάννη Χαλάτση, Ο κόσμος της ακτοπλοΐας στον Κορινθιακό Κόλπο, Ναύπακτος 2008.

Ρούμελη Ναυσικά κι Ισμήνη. Σπίθα Μαρίκα και Ζαργάνα. Δέσποινα Δαμασκηνή και Έλλη. Όλγα Πανωραία κι Αγαθή. Αύρα Σουλτάνα,Μαριάννα.!!

Τα παραπάνω είναι μερικά από τα 200 περίπου ονόματα σκαφών που έκαναν το «πέραμα» από Ιτέα, Γαλαξίδι, Ερατεινή Τριζόνια, Μοναστηράκι, Ναύπακτο, Αντίρριο και Κάτω Βασιλική, προς τις ακτές της Αχαΐας (Αίγιο, Ψαθόπυργο, Πάτρα), προτού αρχίσει να εκσυγχρονίζεται η περιοχή με το Πορθμείο Ρίο-Αντίρριο (1946) και αργότερα με την κατασκευή του δρόμου Ιτέας- Ναυπάκτου (1970).

Από κει και μετά «τα όμορφα ξύλινα σκάφη […] έπαψαν πλέον να διασχίζουν τα νερά του Κορινθιακού κόλπου. Κάποια πουλήθηκαν σε ναυτικούς άλλων λιμανιών, κάποια εγκαταλείφθηκαν και σάπισαν στη θάλασσα ή στη στεριά και άλλα κατέληξαν στη φωτιά. Σήμερα μετά τη λειτουργία της γέφυρας, εξακολουθούν να υπολειτουργούν δύο πορθμεία στον Κορινθιακό. Το ένα συνδέει τον Άγιο Νικόλαο Δωρίδος με το Αίγιο και το άλλο το Αντίρριο με το Ρίο» (σ.42).

*

Ένα ταξίδι όμορφο στην αχλύ της μνήμης και του ονείρου είναι το βιβλίο του Γιάννη Χαλάτση «Ο κόσμος της ακτοπλοΐας στον Κορινθιακό Κόλπο (Η θάλασσα, η επικοινωνία και τα μικροεπαγγέλματα)», Ναύπακτος 2008.

Εθνολογικού και λαογραφικού ενδιαφέροντος κείμενο, με πλούσιο πρωτογενές υλικό. Κατάλογοι πλοιοκτητών και ναυτικών, ονόματα και στοιχεία σκαφών απ’ το νηολόγιο Πατρών, προφορικές μαρτυρίες παλιών ναυτικών, δημοσιεύματα προπολεμικών εφημερίδων, φωτογραφίες από αρχεία οικογενειών και άλλα πολλά, καθιστούν τη μελέτη ενδιαφέρουσα από πλευράς επιστημονικής. Το επισημαίνει άλλωστε η καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Paris V.Descartes της Γαλλίας, κ. Αντιγόνη Μουσχούρη, η οποία προλογίζει το βιβλίο και το χαρακτηρίζει «σημείο αναφοράς και εξέλιξης ενός κόσμου, επαγγελμάτων και κοινωνικής κινητικότητας».

Προσωπικά μου δίνει την εντύπωση πως είναι ένα πόνημα-ποίημα με τη γλυκύτητα του νόστου στα περασμένα… Τότε που οι άνθρωποι δένονταν με τη δουλειά τους ή τότε που ο τόπος αγαπιόταν πολύ απ’ τους ανθρώπους του.

Τότε που τα ανθρώπινα πάθη άγγιζαν και τα αντικείμενα εργασίας και στην περίπτωση των σκαφών γίνονταν ονόματα Αγίων για να ‘χουν την προστασία τους, ή τρανταχτοί χαρακτηρισμοί όπως «Ατρόμητος», «Αετός» ή «Λούης» για να δηλώνουν την αυτοπεποίθηση του καπετάνιου τους, ή ακόμα, ονόματα γυναικών αγαπημένων για να ταξιδεύουν τον έρωτά τους στην θαλασσοταραχή και στη γαλήνη του αρμυρού νερού.

Αλλά και όσοι υπήρξαν (υπήρξαμε) ταξιδευτές των μικρών ή μεγάλων γραμμών στο ίδιο όνειρο τυλίγονται … με στίχους του ποιητή

«ένα κοντά με τ’ άλλο τα βαπόρια

Τρίγλια, Χρυσώ, Ύδρα, Γόησσα, Φτερωτή…»

Χρυσούλα Σπυρέλη